Gazeta Podatkowa. Urlop bezpłatny udzielany na wniosek pracownika powoduje zawieszenie trwającego stosunku pracy, ale nie jego całkowite rozwiązanie. W tym czasie pracownik nie wykonuje pracy, a pracodawca nie wypłaca mu wynagrodzenia. Korzystanie z tego urlopu przez pracownika wpływa na
Kwestia urlopu bezpłatnego została uregulowana w art. 174 Kodeksu pracy. Wynika z niego, że pracodawca może go udzielić jedynie na pisemny wniosek pracownika. W tym okresie zobligowany jest zwolnić pracobiorcę z obowiązku wykonywania pracy, przy czym pracownik rezygnuje z prawa do wykonywania czynności wynikających z zajmowanej posady. Czas spędzony na urlopie bezpłatnym nie wlicza się w okres pracy, który uprawnia do korzystania z uprawnień pracowniczych. Co za tym idzie, osoba na takim urlopie przestaje podlegać ubezpieczeniom społecznym. Szczegółowe przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych reguluje ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z art. 13 ust. 1 obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne (pracownicy) - od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego zakończenia. W związku z tym, że urlop bezpłatny jest zawieszeniem stosunku pracy, przestaje obowiązywać konieczność podlegania ubezpieczeniom urlopu bezpłatnegoPracownik, składając pisemny wniosek o udzielenie urlopu bezpłatnego, nie ma obowiązku podania przyczyn takiego postępowania. Zgodnie z obowiązującymi przepisami udzielenie urlopu zależy od decyzji pracodawcy, który według własnego uznania może się zgodzić bez zastrzeżeń lub podać inny termin, czy też całkowicie odmówić pracownikowi. Podjęte postanowienie odmowne nie musi być w formie pisemnej, a pracownik nie ma żadnego prawa odwoławczego od negatywnej decyzji nie ma prawa bez pisemnego wniosku pracownika kierować go na urlop bezpłatny. Zatem nie ma żadnych podstaw do zmuszenia pracobiorcy do wykorzystania takiego urlopu. Ponadto, jak wynika z art. 1741 - za zgodą pracownika, wyrażoną na piśmie, pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami. Wówczas okres ten wlicza się do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego któremu udzielono bezpłatnego urlopu może go wykorzystać w dowolny wybrany przez siebie sposób, również na pracę u innego podmiotu gospodarczego, z zastrzeżeniem umowy o zakazie konkurencji, jeżeli takowa została zawarta z poprzednim pracodawcą. Długość omawianego urlopu nie jest jednoznacznie określona w przepisach, jednak w sytuacji, kiedy przekracza 3 miesiące strony mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu z ważnych uprawnień pracowniczychNegatywną stroną urlopów bezpłatnych jest niepodleganie ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym przez cały okres ich trwania. Przez wzgląd na fakt, że wykonywanie obowiązków wynikających ze stosunku pracy jest zawieszone, pracodawca wstrzymuje opłacanie składek na ubezpieczenia ZUS. Warto także wiedzieć, że brak uprawnień pracowniczych wynika z faktu, iż okres urlopu nie wlicza się do stażu pracy. W efekcie może to ograniczyć dostęp do świadczeń takich jak okresy wypowiedzenia, nagrody pracownicze bądź odprawy do zasady okres obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym jest przedziałem czasu od dnia rozpoczęcia stosunku pracy do momentu jego ustania. Jak wspomniano na początku, pracownik przebywający na urlopie bezpłatnym zostaje w pewnym sensie wyłączony z obowiązków pracowniczych - co oznacza zawieszenie stosunku z powyższym pracodawca może zaprzestać opłacania składek na ubezpieczenia ZUS z tytułu zatrudniania pracownika na umowę o pracę. Powinien jednak pamiętać o dodatkowych obowiązkach, jakie nakłada na niego ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Ciąży na nim obowiązek poinformowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przerwie w podleganiu ubezpieczeniom społecznym przez pracownika przebywającego na urlopie bezpłatnym. Co ważne, podczas trwania urlopu zobligowany jest także do składania co miesiąc imiennych raportów ZUS RSA - dołączonych do deklaracji ZUS w przypadku udzielenia urlopu bezpłatnego w trakcie miesiąca, pracodawca zamiast ZUS RSA powinien przedłożyć raport imienny ZUS RCA za daną osobę ubezpieczoną. Formularz zawiera bowiem podstawę wymiaru oraz zestawienie należnych składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne za okres, w którym pracownik nie przebywał na urlopie. Takie postępowanie należy zastosować także przy powrocie zatrudnionego do pracy w trakcie miesiąca. A co z ubezpieczeniem zdrowotnym?Urlop bezpłatny wyłącza pracownika również z obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu. Podobnie, jak w przypadku ubezpieczeń społecznych, pracodawca nie musi opłacać składki zdrowotnej za z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, pracownik korzystający z urlopu bezpłatnego traci prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego po upływie 30 dni od dnia rozpoczęcia urlopu. Jednak po tym okresie uprawnienie to wygasa, co w efekcie pozbawia pracownika możliwości bezpłatnego korzystania z opieki bezpłatny a zasiłek chorobowyOsoba korzystająca z urlopu bezpłatnego musi zdawać sobie sprawę z tego, że będzie posiadała również ograniczone prawo do zasiłków w razie choroby i macierzyństwa (zasiłku chorobowego, opiekuńczego, macierzyńskiego, wyrównawczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego).Zgodnie z art. 12 ust. 2 pkt 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłek chorobowy nie przysługuje pracownikowi, jeżeli jego niezdolność do pracy przypada w okresie urlopu bezpłatnego. Prawo to nie istnieje dlatego, iż pracownik przebywając na urlopie bezpłatnym nie podlega także ubezpieczeniu bezpłatny na etacie a działalność gospodarczaPrzedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą oraz jednocześnie zatrudnieni na umowę o pracę muszą pamiętać o obowiązkach związanych z udzielonym im bezpłatnym urlopem przez pracodawcę. Otóż z powodu zawieszenia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o pracę muszą oni dokonać rejestracji do obowiązkowych ubezpieczeń z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności związku z powyższym przedsiębiorca musi dokonać wyrejestrowania się z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA z pierwszym dniem rozpoczęcia urlopu bezpłatnego. Jednocześnie, podając tą samą datę, powinien zgłosić się na formularzu ZUS ZUA do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego z tytułu prowadzonej działalności. Co istotne, przedsiębiorca powinien także opłacać za siebie składkę na Fundusz Pracy, jeżeli nie przekroczył ustawowego wieku zwalniającego go z tego obowiązku (co najmniej 60 lat - dla mężczyzn, co najmniej 55 dla kobiet).Wraz z końcem urlopu bezpłatnego przedsiębiorca powinien ponownie wyrejestrować się z dotychczasowych ubezpieczeń, aby następnie zgłosić się na druku ZUS ZZA do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Warunkiem koniecznym zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest także to, aby dany wydatek nie był zawarty w katalogu wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów – art. 23 ust. 1 ustawy o PIT. Oraz co najważniejsze, podatnik musi być w stanie udokumentować poniesiony wydatek.
Potrzebujesz pilnie wolnego czasu, ale wykorzystałeś już cały urlop wypoczynkowy? Pamiętaj, że możesz wnioskować u pracodawcy o urlop bezpłatny, który przydaje się zwłaszcza w nagłych sytuacjach życiowych. Jednak zanim zdecydujesz się z niego skorzystać, przeczytaj o kilku ważnych kwestiach. Czego dowiesz się z artykułu: • Urlop bezpłatny w Kodeksie pracy • Urlop bezpłatny a ZUS i ubezpieczenie • Urlop bezpłatny – prawa pracownika i pracodawcy | Jak napisać wniosek o urlop bezpłatny? Urlop bezpłatny w Kodeksie pracy Najpierw odpowiedzmy na podstawowe pytania związane z przepisami, które dotyczą tego typu urlopu: Kiedy można wziąć urlop bezpłatny? Za urlop bezpłatny uważa się czasowe zaprzestanie pełnienia obowiązków służbowych, czyli zawieszenie stosunku pracy. Prawo do wnioskowania o urlop bezpłatny przysługuje każdemu pracownikowi. Na takie rozwiązanie można się zdecydować w celu czasowego podjęcia innej pracy, pełnienia opieki nad dzieckiem, sprawowania mandatu publicznego (np. w parlamencie czy samorządzie) lub gdy wykorzystaliśmy już cały przysługujący nam urlop wypoczynkowy. Ile można wziąć urlopu bezpłatnego? Kodeks pracy nie określa ani minimalnego, ani maksymalnego okresu, w jakim można skorzystać z urlopu bezpłatnego. Dokładny czas pracownik ustala z pracodawcą. Może to więc być równie dobrze jeden dzień – np. w sytuacji, gdy nie mamy już więcej urlopu wypoczynkowego – jak i kilka lat w wypadku pełnienia funkcji publicznej. Czy można zwolnić pracownika przebywającego na urlopie bezpłatnym? Jeśli pracodawca zdecyduje się udzielić nam bezpłatnego urlopu, to podczas jego trwania nie będzie mógł nas zwolnić – zastosowanie mają tutaj przepisy o ochronie trwałości stosunku pracy. Wyjątkiem jest ogłoszenie upadłości lub likwidacji firmy – wówczas pracodawca ma prawo do rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem przybywającym na urlopie bezpłatnym. | Zwolnienie pracownika – pytania i odpowiedzi Urlop bezpłatny a ZUS i ubezpieczenie Istotną kwestią dla każdego zatrudnionego jest również zabezpieczenie socjalne. Oto jakie zasady obowiązują pracowników przebywających na takim urlopie: Czy urlop bezpłatny jest okresem nieskładkowym? Tak. Zgodnie z art. 174 §2 Kodeksu pracy okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. To znaczy, że nie jest on uwzględniany przy obliczaniu ani naszego stażu pracy, ani stażu urlopowego. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracodawca udziela nam bezpłatnego urlopu w celu podjęcia czasowej pracy w innym przedsiębiorstwie, pełnienia funkcji w związkach zawodowych, jednostkach samorządu terytorialnego lub parlamencie albo odbywania służby wojskowej – wówczas staż pracy pozostaje ciągły. Czy na urlopie bezpłatnym traci się ubezpieczenie zdrowotne? Urlop bezpłatny niestety jest jednoznaczny z brakiem ubezpieczenia zdrowotnego. Wówczas nie świadczymy pracy i nie otrzymujemy wynagrodzenia, dlatego tracimy prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego. Taka sytuacja ma jednak miejsce dopiero po upływie 30 dni od momentu rozpoczęcia urlopu. | Staż emerytalny i urlopowy – jakie okresy się do nich zaliczają? Urlop bezpłatny – prawa pracownika i pracodawcy Na koniec kilka praktycznych zagadnień, o których powinny pamiętać zarówno osoby zainteresowane wzięciem tego rodzaju urlopu, jak i ich przełożeni: Czy pracodawca może wysłać na urlop bezpłatny? Nie. Urlop bezpłatny może być przyznany wyłącznie na wniosek pracownika – to znaczy, że pracodawca sam nigdy nie będzie mógł wysłać nas na bezpłatny urlop. Czy pracodawca może odmówić urlopu bezpłatnego? Tak. W odpowiedzi na wniosek o urlop bezpłatny możemy otrzymać decyzję odmowną. Pracodawca nie musi jej w żaden sposób uzasadniać, a my z kolei nie możemy się odwołać (art. 174 §1 Kodeksu pracy). Czy można wziąć urlop bezpłatny w okresie wypowiedzenia? Pracodawca nie może nam wręczyć wypowiedzenia w czasie urlopu bezpłatnego, ale my podczas okresu wypowiedzenia możemy z tego urlopu skorzystać, o ile tylko pracodawca wyrazi zgodę. Urlop nie może być oczywiście dłuższy niż okres wypowiedzenia. Udzielenie urlopu bezpłatnego po rozwiązaniu umowy o pracę staje się bowiem nieważne, co zaznaczył Sąd Najwyższy (wyrok z 5 maja 2005 r., III PK 12/05). | Urlop w okresie wypowiedzenia – ABC Czy na urlopie bezpłatnym można pracować? Tak. Urlop bezpłatny jest czasowym zawieszeniem stosunku pracy, dlatego nie ma tu konfliktu interesów. Warunkiem jest oczywiście udzielenie nam takiego urlopu przez pracodawcę. Urlop bezpłatny może być też udzielony w celu wykonywania obowiązków u innego pracodawcy, na mocy porozumienia między firmami i za zgodą pracownika. Mówi o tym art. 1741 Kodeksu pracy. Czy pracodawca może wezwać pracownika do pracy? Tak, pracodawca może wezwać nas do pracy z urlopu bezpłatnego, jednak dopiero po 3 miesiącach. Ponadto zgodnie z art. 174 §3 Kodeksu pracy strony mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania z urlopu, ale wyłącznie z ważnych przyczyn. | Przerwa w zatrudnieniu – jak ją wytłumaczyć?
Podwyższone koszty uzyskania przychodu – wzór z omówieniem. Pobierz wzór oświadczenia o podwyższonych kosztach uzyskania przychodu! Koszty podstawowe w wysokości 250 zł przysługują każdemu pracownikowi otrzymującemu w danym miesiącu przychód ze stosunku pracy, stosunku służbowego, pracy nakładczej lub spółdzielczego
W przypadku pracowników koszty uzyskania przychodu zostały określone ryczałtowo i wynoszą:111,25 zł miesięcznie, a za rok podatkowy max. 1335 z jednego stosunku pracy,2005,05 zł za rok podatkowy, jeśli podatnik uzyskuje przychody z więcej niż jednego stosunku pracy,139,06 zł miesięcznie, a za rok podatkowy max. 1668,72 z jednego stosunku pracy w przypadku gdy miejsce zamieszkania podatnika (stałe lub czasowe) jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy i nie otrzymuje on dodatku za rozłąkę,2502,56 zł za rok podatkowy dla podatnika „dojeżdżającego” jeśli uzyskuje przychody z więcej niż jednego stosunku który dojeżdża i ponosi większe niż wynika z ryczałtu koszty dojazdu do pracy, może uwzględnić w swoim rocznym rozliczeniu podatkowym faktycznie poniesione wydatki, pod warunkiem, że są one udokumentowane imiennymi biletami okresowymi (kolej, autobus, prom).Na ogół prawidłowe ustalenie kosztów uzyskania przychodu przy naliczeniu wynagrodzenia nie stanowi problemu. Zdarzają się jednak sytuacje nietypowe, w których pojawiają się pewne wątpliwości, jakie koszty należy uwzględnić przy obliczaniu miesięcznej zaliczki na w zakresie zastosowania KUPWysokość wynagrodzenia pracownika w danym miesiącu jest niższa niż pełny ryczałtowy koszt uzyskania w tej sytuacji dotyczy ewentualnego zmniejszenia kosztu do faktycznej wysokości wynagrodzenia (przychodu). Wydaje się że byłoby to działanie nieuzasadnione: ustawa o pdof nie przewiduje okoliczności, w których następuje zmniejszenie miesięcznego kosztu uzyskania przychodu. Jeżeli pracownik otrzymał jakiekolwiek wynagrodzenie ze stosunku pracy, należy zastosować koszty uzyskania w pełnej wysokości. W praktyce pracownik w takim miesiącu poniesie stratę a zaliczka na podatek dochodowy wyniesie 0 zł. Jest to zatem kwestia czysto teoretyczna. Bez względu na przyjętą metodę zaliczka wyniesie zawsze 0, natomiast w zeznaniu rocznym zostanie uwzględniony pełny okresie całego miesiąca pracownik przebywał na zwolnieniu i oprócz premii kwartalnej (rocznej lub innego składnika zmiennego wynagrodzenia o podobnym charakterze) otrzymał wyłącznie zasiłek takim przypadku stosuje się pełny koszt uzyskania przychodów, ponieważ pracownik uzyskał, poza zasiłkiem, również wynagrodzenie ze stosunku jednym miesiącu pracownik otrzymał wynagrodzenie za więcej niż jeden tego, iż pracownik otrzymał więcej niż jedno wynagrodzenie, przy obliczaniu zaliczki można uwzględnić tylko jednomiesięczne koszty uzyskania przychodów. Ustawa wyraźnie bowiem stanowi o wysokości kosztów uzyskania ustalanych miesięcznie, czyli wysokość kosztów uzyskania uwzględnianych do obliczeń w danym miesiącu nie może przekroczyć miesięcznego ryczałtu. Nie ma tu znaczenia, że wynagrodzenie wypłacono za dłuższy niż miesiąc okres. W zeznaniu rocznym pracownik może uwzględnić koszty uzyskania za wszystkie przepracowane miesiące – i w ten sposób odzyska nadpłacony został zwolniony w trakcie roku. Po paru miesiącach została mu wypłacona zaległa premia dotyczy uwzględniania pracowniczych kosztów uzyskania przychodu wobec osoby, która nie jest już pracownikiem. Odpowiedź brzmi – tak. Bez wcześniej istniejącego stosunku pracy nie byłoby prawa do wynagrodzenia, a zatem pracownikowi przysługuje mu prawo do zastosowania kosztów uzyskania, bez względu na czas, w którym zostało ono został zwolniony w roku podatkowym. W następnym roku zostało mu wypłacone wyrównanie tytułem premii polega na tym, że w roku następnym może obowiązywać inna norma miesięcznych kosztów uzyskania. I tu pojawia się pytanie, w jakiej wysokości koszty należy uwzględnić przy obliczaniu zaliczki: bieżące, obowiązujące na moment wypłaty, czy historyczne, jakie obowiązywało w okresie, za który wypłacane jest wynagrodzenie?Odpowiedzi należy szukać w ustawie o pdof. Dochód to różnica pomiędzy uzyskanym przychodem, a kosztem jego uzyskania. Ponieważ koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy oblicza się w miesiącu, w którym pracownik uzyskał przychód, a zaległa premia staje się przychodem dla pracownika dopiero w momencie wypłaty lub postawienia do dyspozycji, należy zastosować koszty uzyskania obowiązujące w momencie wypłaty (postawienia wynagrodzenia do dyspozycji).Pracownik otrzymuje odprawę emerytalną lub rentową wypłacaną ze środków zakładu wynika z art. par. 1 Kodeksu pracy – pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Wypłacone wynagrodzenie ma więc ścisły związek ze stosunkiem pracy, a zatem stanowi wynagrodzenie ze stosunku pracy. Dlatego należy uwzględnić koszty uzyskania przychodu w miesięcznej wysokości w miesiącu wypłaty pracuje w wielu miejscach na część takiej sytuacji u każdego pracodawcy potrącane są koszty uzyskania w pełnej wysokości miesięcznej. Biorąc pod uwagę ograniczenia w wysokości rocznych kosztów, prowadzi to do sytuacji, w której przy dokonywaniu rozliczenia roczne okazuję się, że powstałą niedopłata podatku, ale wszelkie „reklamacje”, zgłaszane niekiedy do płatników są przebywa na urlopie bezpłatnym i w tym czasie otrzymuje zaległą premię. Pracownik mieszka poza miejscem brzmi, czy można uwzględnić koszty w wysokości podwyższonej, skoro pracownik w danym momencie nie świadczy pracy (nie dojeżdża)? Odpowiedź brzmi: jeśli pracownik złożył oświadczenie, z którego wynika, że przysługują mu koszty w wysokości podwyższonej, to takie właśnie koszty należy zawarł z jednym zakładem pracy dwie umowy o pozorom nie jest to sytuacja bardzo rzadka. Pracownik może, bowiem wykonywać bardzo różne zadania w ramach różnych stosunków pracy – dla tego samego pracodawcy lub dla kilku różnych podmiotów. W takim przypadku dla wynagrodzenia z każdego tych stosunków pracy uwzględnia się osobno miesięczną normę kosztu uzyskania przebywał na zwolnieniu lekarskim pełne dwa miesiące, z tym, że w pierwszym z nich otrzymał za kilka dni wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy, finansowane ze środków z Art. 92 pierwsze 33 dni (lub 14 w przypadku pracownika powyżej 50 roku życia) niezdolności do pracy z powodu choroby w ciągu roku kalendarzowego opłaca pracodawca. Wynagrodzenie za czas niezdolności stanowi więc przychód ze stosunku pracy – jest to jedna z sytuacji, w której przepisy przewidują wypłatę wynagrodzenia pomimo nieświadczenia pracy. Dlatego w pierwszym miesiącu należy przy ustaleniu zaliczki uwzględnić miesięczne koszty uzyskania przychodu w pełnej wysokości, w drugim miesiącu, kiedy wypłacany jest już tylko zasiłek z ZUS kosztów uzyskania nie uwzględnia się. Również w rozliczeniu rocznym pracownik nie będzie mógł uwzględnić kosztów uzyskania za ten miesiąc. Kiedy nie świadczył pracy i nie otrzymał powyższych przykładów wynikają następujące wnioski: jeżeli pracownik nie uzyskał żadnych przychodów (w rozumieniu art. 12 ustawy) ze stosunku pracy, (np. przez cały miesiąc korzystał ze zwolnienia lekarskiego, przebywał na urlopie bezpłatnym lub urlopie wychowawczym – koszty uzyskania przychodów za ten miesiąc nie mogą być odliczane. Jeżeli natomiast pracownik uzyskał jakiekolwiek wynagrodzenie, to zakład pracy zobowiązany jest odliczać miesięczną kwotę kosztów uzyskania przychodów.
Urlop bezpłatny udzielany zatrudnionym na czas dobrowolnej służby wojskowej Ustawa o obronie Ojczyzny przewiduje możliwość pełnienia dobrowolnej służby wojskowej. Zgodnie z art. 143 ust. 1 powołanej ustawy dobrowolna zasadnicza służba wojskowa jest pełniona przez okres do 12 miesięcy.
Emilia WawrzyszczukRedaktor Portalu Kadrowo-Płacowego, redaktor prowadząca magazynu „Prawa pracy w pytaniach i odpowiedziach”, specjalista prawa pracy i wynagrodzeń
Jeżeli pracodawca prowadzi ZFŚS, koszt uzyskania przychodu stanowi odpis na ten fundusz, natomiast same wypłaty z funduszu nie stanowią kosztu. Wolne od podatku dochodowy są wypłaty dofinansowania do wypoczynku tzw. “wczasy pod gruszą” do łącznej rocznej wartości 1000 zł (od 2018 r.).
Urlop bezpłatny jest przerwą w świadczeniu pracy, bez prawa do wynagrodzenia. Instytucja urlopu bezpłatnego może dotyczyć pracowników w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy ale także większej grupy osób na podstawie przepisów szczególnych, pozakodeksowych. W czasie urlopu bezpłatnego stosunek pracy trwa nadal, jednak ulega pewnego rodzaju zawieszeniu. Na mocy przepisów Kodeksu pracy, pracownikowi przysługuje urlop bezpłatny w następujących przypadkach: – na wniosek pracownika, – udzielany przez pracodawcę w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy, – pracownika młodocianego, któremu udzielany jest urlop bezpłatny w czasie ferii szkolnych. Urlop bezpłatny udzielany na mocy przepisów szczególnych udzielany jest w przypadku: – osób wykonujących działalność związkową, – pełnienia funkcji radnego, – pełnienia funkcji posła lub senatora, – trwania dziennych studiów doktoranckich, – pełnienia służby konsularno-dyplomatycznej, – policjanta. Uwaga! Na mocy art. 103 (6) Kodeksu pracy, pracownikowi zdobywającemu lub uzupełniającemu wiedzę i umiejętności w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych również przysługuje urlop bezpłatny w wymiarze ustalonym w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i pracownikiem. Pracodawca może ale nie musi udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego. Urlop bezpłatny jest udzielany pracownikowi na jego pisemny wniosek. Uwaga! Udzielenie pracownikowi urlopu bezpłatnego z inicjatywy pracodawcy jest bezskuteczne. WNIOSEK O URLOP BEZPŁATNY Wniosek o urlop bezpłatny powinien zawierać czas trwania urlopu bezpłatnego, poprzez wskazanie okresu w jakim pracownik chciałby z tego urlopu skorzystać. Pracownik nie ma obowiązku uzasadniania wniosku i podawania przyczyny ubiegania się o tej urlop. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie aby taki wniosek uzasadnić, co może pomóc pracodawcy w przychylnym rozpatrzeniu wniosku. Pracodawca, który nie wyrazi zgody na udzielenie urlopu bezpłatnego nie musi swojej decyzji uzasadniać, pracownik nie może tej decyzji zaskarżyć. Odmowna decyzja pracodawcy nie może jednak dyskryminować pracownika. Niektóre rodzaje urlopów bezpłatnych udzielanych na mocy przepisów pozakodeksowych przewidują obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu bezpłatnego, wówczas pracownik może mieć roszczenie w stosunku do pracodawcy o jego udzielenie. STAŻ PRACY Okresu urlopu bezpłatnego co do zasady nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, zatem nie jest uwzględniany przy obliczaniu stażu pracy pracownika. Przebywanie na urlopie bezpłatnym nie jest również okresem ubezpieczeniowym, w związku z czym stanowi przerwę w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Uwaga! Przepisy wewnątrzzakładowe mogą przewidywać rozwiązania korzystniejsze dla pracownika i np. uwzględniać okres urlopu bezpłatnego do ogólnego stażu pracy. Należy pamiętać, że w przypadku udzielenia pracownikowi urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tym celu porozumieniu między pracodawcami, okres tego urlopu bezpłatnego jest wliczany do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy. Mamy tu więc do czynienia z odwrotną regułą niż w przypadku urlopu bezpłatnego udzielanego na wniosek pracownika. Ponadto pracodawca jest obowiązany na wniosek młodocianego, ucznia szkoły dla pracujących, udzielić mu w okresie ferii szkolnych urlopu bezpłatnego w wymiarze nieprzekraczającym łącznie z urlopem wypoczynkowym 2 miesięcy. Okres tego urlopu bezpłatnego również wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. ODWOŁANIE Z URLOPU BEZPŁATNEGO Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu bezpłatnego pod warunkiem, że: – urlop bezpłatny został udzielony na okres dłuższy niż 3 miesiące, – przy udzielaniu urlopu strony przewidziały możliwość odwołania pracownika z tego urlopu, – odwołanie urlopu odbywa się z ważnych przyczyn. Uwaga! Jeśli urlop bezpłatny został udzielony pracownikowi na okres 3 miesięcy lub krótszy, to niedopuszczalne jest odwołanie pracownika z urlopu. POWRÓT PRACOWNIKA DO PRACY PO URLOPIE BEZPŁATNYM Po zakończeniu urlopu bezpłatnego, pracownik ma obowiązek niezwłocznie zgłosić się do pracy. Niestawienie się do pracy i nieusprawiedliwienie swojej nieobecności może zostać potraktowane przez pracodawcę jako naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i skutkować tzw. zwolnieniem dyscyplinarnym. Po stawieniu się pracownika do pracy, pracodawca powinien zatrudnić pracownika na stanowisku zajmowanym przez urlopem chyba, że nie jest to możliwe to pracodawca może na okres maksymalnie 3 miesięcy powierzyć wykonywanie pracownikowi innej pracy, jednak praca ta musi odpowiadać kwalifikacjom pracownika i zmiana stanowiska nie może powodować obniżenia dotychczasowego wynagrodzenia. WPŁYW URLOPU BEZPŁATNEGO NA WYMIAR URLOPU WYPOCZYNKOWEGO Korzystanie z urlopu bezpłatnego powoduje konieczność ustalenia wymiaru urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, nieobecność w pracy trwająca co najmniej miesiąc a spowodowana korzystaniem z urlopu bezpłatnego powoduje proporcjonalne obniżenie przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego. Przepisy Kodeksu pracy przewidują dwie metody proporcjonalnego obliczania urlopu wypoczynkowego. Metoda 1 Pracownik powraca do pracy w ciągu roku kalendarzowego ale nie zdążył nabyć jeszcze prawa do kolejnego urlopu wypoczynkowego ponieważ okres urlopu bezpłatnego trwał od początku roku kalendarzowego. W takim przypadku pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego obliczonego w wymiarze proporcjonalnym za czas pozostawania w zatrudnienia w roku powrotu do pracy. Przykład: Pracownik jest uprawniony do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 20 dni w skali roku kalendarzowego. Powraca do pracy od dnia po trwającym 3 miesiące okresie urlopu bezpłatnego. Wymiar jego urlopu wypoczynkowego będzie naliczony proporcjonalnie do okresu zatrudnienia w roku powrotu do pracy, a ponieważ pracownik jest zatrudniony na czas nieokreślony to za okres od do przysługuje mu 15 dni urlopu wypoczynkowego zgodnie z wyliczeniem: (20 dni urlopu : 12 miesięcy)x 9 miesięcy (od kwietnia do grudnia)= 15 dni Metoda 2 Pracownik powraca do pracy po trwającej co najmniej jeden miesiąc przerwie w danym roku kalendarzowym, za który nabył już prawo do urlopu wypoczynkowego, ponieważ w dniu 01 stycznia danego roku świadczył pracę. W takim przypadku urlop wypoczynkowy ulega obniżeniu o 1/12 za każdy miesiąc nieobecności w pracy, pod warunkiem, że pracownik nie wykorzystał już całego przysługującego mu urlopu wypoczynkowego przed rozpoczęciem okresu nie wykonywania pracy. Przykład: Pracownik nabył prawo do wyższego wymiaru urlopu wypoczynkowego czyli 26 dni w skali roku. Przebywał na urlopie bezpłatnym od do Przed rozpoczęciem urlopu bezpłatnego nie korzystał z urlopu wypoczynkowego. Wymiar jego urlopu ulegnie proporcjonalnemu obniżeniu o okres niewykonywania pracy. Pracownikowi przysługuje 21 dni urlopu wypoczynkowego zgodnie z wyliczeniem: (26 dni urlopu : 12 miesięcy) x 2 miesiące urlopu bezpłatnego = 5 dni, 26 dni – 5 dni = 21 dni urlopu wypoczynkowego. W JAKI SPOSÓB ROZUMIEĆ POJĘCIE MIESIĄCA Jak stanowi par. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop, jeżeli okresy nieobecności w pracy wymienione w art. 155(2) § 1 Kodeksu pracy obejmują części miesięcy kalendarzowych, przy proporcjonalnym obniżeniu wymiaru urlopu wypoczynkowego, zgodnie z art. 155(2) § 2 Kodeksu pracy, za miesiąc uważa się łącznie 30 dni. Ponadto jeśli pracownik przebywa na urlopie bezpłatnym przez 30 dni w miesiącu liczącym 31 dni to w takim przypadku nie ma zastosowania zasada określona w § 2 wymienionego rozporządzenia. Wynika to z faktu, że urlop bezpłatny przypada w jednym miesiącu, a nie w kilku, a ponadto upływ miesiąca w takiej sytuacji należy ustalać według potocznego sposobu liczenia, czyli od 1 do 31 danego miesiąca. Każdy pełny miesiąc niewykonywania pracy spowodowany urlopem bezpłatnym pomniejsza urlop wypoczynkowy o 1/12 wymiaru urlopu wypoczynkowego, a jeśli są to pełne miesiące kalendarzowe oraz ich części – każdy miesiąc daje 1/12 oraz każde 30 dni będące sumą ich części daje także 1/12. Jeśli są to tylko części miesięcy kalendarzowych, to wtedy sumuje się je i każde 30 dni daje 1/12. W podobny sposób wypowiedziała się Państwowa Inspekcja Pracy, która w odpowiedzi na zapytanie Wydawnictwa skomentowała rozumienie przepisu 155(2) Kodeksu pracy: „…omawiany przepis pozwala na sumowanie wymienionych nieobecności w pracy obejmujących część miesiąca kalendarzowego, przy czym za miesiąc niewykonywania pracy uważamy łącznie 30 dni. Jeśli więc zatrudniony był np. na dwóch kolejnych urlopach bezpłatnych trwających 35 dni, wymiar urlopu wypoczynkowego obniżamy proporcjonalnie jedynie o 1/12, tak jak z powodu 30-dniowej absencji. Nieobecność 5-dniowa nie powoduje natomiast takiego skutku. W takich sytuacjach nie stosujemy bowiem reguły z art. 155(2a) że niepełny miesiąc kalendarzowy zaokrąglamy w górę do pełnego miesiąca. Dopiero więc następnych 25 dni nieobecności w pracy np. z powodu urlopu bezpłatnego pozwala na obniżenie wymiaru urlopu wypoczynkowego o 2/12. Łączna liczba dni absencji w pracy wyniesie bowiem 60 dni, a więc dwa miesiące w rozumieniu § 2 rozporządzenia…” Uwaga! Jeśli pracownik nie powraca do pracy w tym samym roku kalendarzowym, w którym rozpoczął korzystanie z urlopu bezpłatnego, przysługuje mu za ten rok urlop wypoczynkowy w pełnym wymiarze. Tylko w sytuacji, gdyby pracownik nie wykonywał pracy od dnia 1 stycznia przez cały rok kalendarzowy z powodu urlopu bezpłatnego, nie nabyłby prawa do urlopu wypoczynkowego za dany rok kalendarzowy. Podstawa prawna: – ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny ( z dnia – ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy ( z dnia – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop ( z dnia TO CIĘ NA PEWNO ZAINTERESUJE: Przygotowałam dla Ciebie wzór porozumienia o wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego w trakcie kolejnego zatrudnienia , którego podpisanie przez strony zwalnia pracodawcę z obowiązku wypłaty pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę. POROZUMIENIE O WYKORZYSTANIU URLOPU WYPOCZYNKOWEGO W TRAKCIE KONTYNUOWANEGO ZATRUDNIENIA Chcesz dowiedzieć się czegoś więcej na temat ekwiwalentu pieniężnego? W związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy, pracownikowi, który z różnych powodów nie wykorzystał całego przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, przysługuje rekompensata w postaci wypłaty ekwiwalentu pieniężnego. Zapraszam na film! EKWIWALENT PIENIĘŻNY Czy wiesz w jaki sposób prawidłowo prowadzić akta osobowe pracowników? Jeśli chcesz mieć pewność, że akta osobowe są prowadzone zgodnie z przepisami – zachęcam do zapoznania z moim artykułem! PRAWIDŁOWE PROWADZENIE AKT OSOBOWYCH
8fL8w. 7qz13xh99w.pages.dev/3837qz13xh99w.pages.dev/2537qz13xh99w.pages.dev/2297qz13xh99w.pages.dev/1257qz13xh99w.pages.dev/877qz13xh99w.pages.dev/147qz13xh99w.pages.dev/387qz13xh99w.pages.dev/627qz13xh99w.pages.dev/214
koszty uzyskania przychodu a urlop bezpłatny